Het Keniaanse leven

Vrijdag was de dag. James zou me op sleeptouw nemen door zijn dorpje en ik liet alles maar over me heen komen. Nou bleek dit wel erg letterlijk want de regen kwam met bakken naar beneden. Tropische buien noemen ze het hier. Mijn twijfels of het nog wel goed zou komen waren ongegrond, de zon kwam deels te voorschijn en toen we om half elf lopend vertrokken, zag het er veelbelovend uit.
Net buiten Upendo begint (aan de zandweg) het dorp Majengo. Ik noem het dorp en toen de askari hoorden dat ik over een dorp sprak, kreeg ik meteen van repliek gediend ‘dit was een stad’. Oke, we stopten dus aan het begin van de stad om een paar zakken snoep in te slaan. Als Mzungu moet je dit bij je hebben. En inderdaad zodra ze James en mij zagen aankomen was het ‘Mzungu peremende?’ oftewel ‘blanke mevrouw, heb je snoepjes?’ Langs de buitenkant zijn we door het dorp gelopen. Geiten en kinderen overal. Aan de andere kant van Malindi Road aangekomen vervolgenden we onze weg. Overal kwamen kinderen vandaan en iedere keer kwam de vraag om snoep. De twee mega grote zakken waren dan ook in no time leeg. Vechten deden ze om een snoepje en verschillende snuitjes stonden naar voren gedrongen weer hun hand op te houden en hielden vol dat ze nog niets gehad hadden. Een dorp met een vijftal verschillende kerken en overal lemen huisjes. James heeft me meegenomen naar zijn dorp en liet me trots kennis maken met zijn twee kinderen en ik werd uitgenodigd om zijn huisje van binnen te bekijken. Ongeveer drie bij drie meter. Een tweepersoonsbed waar hij samen met zijn kinderen in sliep. Kraakhelder. Een bamboe bank met een stoel ernaast in de hoek gepropt en tegen de muur een half tafeltje met daarop een stukje spiegel. We hebben kilometers gelopen. Ik heb een ‘wijnboer’ gezien die palmwijn maakt. Hij was druk bezig met het vlechten van riet en op het moment dat wij langskwamen waren er geen palmtakken om wijn van te maken. We kwamen daarna bij een kindertehuis voor straatjongens terecht. Een Keniaanse man van rond de dertig die dit huis heeft opgezet om de straatkinderen te helpen. Ondersteund door een Duits bedrijf heeft hij het pand kunnen bouwen, de grond heeft hij zelf gekocht. Geweldig dat er ook nog Kenianen zijn die het hart op de juiste plek hebben. Petje af.
Daarna kwamen we langs een soort steengroeve. Gigantisch grote rotsblokken waar jongens en kinderen aan het werk waren. Het uithouwen van blokken steen, het op maat maken en vol laden van vrachtwagens om zo maar een centje (bij) te kunnen verdienen. Het trieste is dat er hier ook kinderen van 5/6 jaar rondliepen en hielpen. Zwaar, heel zwaar werk en een constant brandende zon op je hoofd. Geen zuchtje wind in de groeve en de vieze walmende rook van een smeulende vuilnisbelt ernaast. Joepie, wat een leven. En ze lachen allemaal, zijn vrolijk, willen allemaal een praatje maken. Ze roepen groeten en zwaaien. Ik heb een enorme bewondering voor de overlevingsdrang van deze mensen. Onze wandeling eindigde op het strand, althans de eerste helft.
Wat een waanzinnige beelden. Wuivende palmen langs een wit strand en honderden meters van het strand zag je de golven uitrollen op de zandbanken en koraalriffen. Het was laag tij waardoor er een stuk zee van zo’n vijfhonderd meter slechts voor een paar cm de koraalriffen bedekte. We werden geroepen door een rasta jongen. Een jongen die in het seizoen als gids werkt op catamarans en toeristen de koraalriffen laat zien vanaf een boot. Omdat het laag water was, nam hij ons mee over een zelf gemaakte looproute tussen de koraalriffen door. Het eerste stuk was te doen zonder schoenen, het zand was zichtbaar en overal om me heen zag ik baby zeesterren, hij noemde het de ‘kindergarten’, echt honderden kleine zeesterretjes. Ik heb verschillende beesten op mijn hand gehad, nooit gedacht dat ik zoiets zou durven. Halverwege was het niet meer begaanbaar. Er lagen overal zee-egels en het risico dat er op gestaan werd, was te groot. Dan maar mijn, absoluut niet op water gemaakte, slippers aan. Ik heb nog nooit zoiets moois gezien. De meest excentrieke beesten heb ik gezien, zwarte stekels met fluor blauwe letjes, knalrode stekels en zwaar giftig. Allerlei gigantische schelpen met de weekdieren er nog in, grote zeesterren die vol kuit zaten en dichtgevouwen op de zeebodem lagen te wachten totdat de eitjes tot kleine sterretjes waren geworden, inktvissen. Te veel om op te noemen. Bij de golven aangekomen wilden zowel James als onze spontane gids op de foto en daarna begonnen we aan de terugweg. Ja en toen ging het niet goed. Om twee uur zou het hoog water worden en het water in de riffen steeg snel. Daardoor had ik een steen onderwater niet gezien en moest ik noodgedwongen (zonder slippers aan) een stap opzij maken en ja… je raadt het al, ik stond in een zee egel. Tanden en kiezen op elkaar en doorlopen. Tot zaterdagmorgen hebben ze in mijn voet gezeten toen heeft Katana (askari) ze er met een naald uitgepeuterd omdat ik anders een gigantisch dikke voet zou krijgen. Een lunch aan het strand bij een leuk restaurantje en daarna begonnen we aan de weg terug. Voor het eerst in mijn leven heb ik een albino kindje gezien. De kinderen speelden rondom het huisje en de moeder zat vooraan bij de weg groente schoon te maken. Op mijn vraag of ik een foto mocht maken, kwam een grote glimlach. Natuurlijk mocht dat. Al snel kwam er een man naar me toe. Simon, de vader van het albino meisje. Hij vertelde hoe moeilijk het was met zo’n kind. De oudste twee meisjes waren gewoon donker geboren en dit kindje, wat nu rond de anderhalf was, had geen pigment. Pas aan het eind van de middag kon ze naar buiten omdat ze anders verbrandt. Ik heb beloofd terug te komen. Ga morgen kijken of ik een petje, zonnebril en kleertjes met lange mouwen en benen kan vinden. Wauw, wat een leven. Ik heb een wereld dag gehad. Zoveel indrukken op een dag.

Zaterdagmorgen was schoonmaakochtend en de handwassen doen. ’s Middags was ik bij Marieke thuis uitgenodigd en hebben we een lange wandeling over het strand gemaakt. Heerlijk gegeten en daarna nog een biertje in de bar vlakbij haar huisje. Met de boda boda terug naar de weg en met de matatu weer terug naar de stop voor het dorp Majengo.

Vanmorgen was tijd voor een kerkbezoek. Nou, dat is eens en niet (gauw) nog een keer. Ik had de kerkdiensten van Zuid Afrika nog in mijn hoofd, maar de kinderen moesten naar een zondagschool en samen met de huismoeder die mee was, ging ik naar de dienst zelf. De priester was al aan zijn preek begonnen. Het was half elf. Om twaalf uur was hij nog bezig met zijn preek en zijn we opgestapt. Vanmiddag heerlijk thuis geweest. Spelletjes met de kids, liedjes zingen zoals ‘twee emmertjes water halen’ en tekenen. Ze vinden het helemaal geweldig als ik voor ze teken. Nog wat werk voor Marieke gedaan. En toen zat het weekend er weer op en kijk ik vol spanning uit naar de nieuwe week die gaat komen. De tijd vliegt hier, ik heb er al negen dagen op zitten. Het is een super project!

Karibu sana

Welkom! Karibu! Ik hoor het overal. Vanaf het moment dat ik op het vliegveld geland ben en aangesproken wordt door onbekenden tot de dag van vandaag.
Zaterdagmorgen landde ik om kwart voor tien op vliegveld Moi International Mombasa. Een voorspoedige reis was hieraan vooraf gegaan. Een overstap in Nairobi waarbij ik toch mijn koffer maar van de band gehaald heb omdat anders de kans meer dan groot was dat mijn gele monster achter zou blijven of met een andere vlucht zou komen. Maar het ging allemaal prima.
Marieke stond bij de uitgang te wachten, samen met Alex, de taxichauffeur die regelmatig voor Upendo rijdt.
Bij Upendo Children's Home aangekomen, stelde Marieke me aan iedereen voor, de kinderen hadden een welkomstlied ingestudeerd en zongen en dansten voor me. Werkelijk hartverwarmend. Daarna kreeg ik een rondleiding over het hele terrein. En dat is groot! Het hele terrein is afgesloten van de weg door een hoge muur met poortdeur of hoge rijen prikkeldraad en er is 24/7 bewaking.

Het hoofdgebouw bestaat uit een binnen- en buitenkeuken, een grote woon-/eetruimte met aan weerszijden slaapzalen. Een voor de jongens en een voor de meiden. Beide slaapzalen hebben een slaapkamer voor de huismoeder die iedere nacht daar blijft slapen. In totaal zijn er vier huismoeders die in wisseldiensten van twee draaien. Daarnaast is er een vrijwilligershuis met twee slaapkamers, een kantoor, een farmershuis en een kantoortje voor de Askari (bewaking). Voor de kinderen is er een onwijs grote zandbak die is overkapt door een dak van palmbladeren en er wordt nu hard gewerkt aan een speeltuin met klimrekken, schommels, banden en glijbanen. Dit wordt handgemaakt en is een donatie van een bedrijf uit Nederland. Echt geweldig hoe dit gemaakt wordt. Ik heb de foto’s gezien en het is zo gaaf.
Het weekend heb ik hier alleen doorgebracht en dat gaf me de tijd om de kids wat beter te leren kennen. Er zijn broertjes en zusjes bij die veel op elkaar lijken, wat het onthouden van de namen voor mij erg moeilijk maakt. Ik help waar ik kan. Draai overal mee. Ik help bij de huismoeders in de keuken, de afwas is inmiddels mijn taak geworden, de was afhalen en vouwen en heb vandaag samen met twee moeders de keuken een grote beurt gegeven. Op uitnodiging van Marieke woon ik de vergaderingen bij en ga ik met haar mee naar afspraken.

Upendo ligt aan het water van een dam in het Kilifi district en hoort tot het dorpje Majengo. Om bij Upendo te komen, moet je door dit dorpje heen of via de alternatieve route langs de oevers van het water. Beiden zijn geweldig om te lopen. Bestrate wegen of geasfalteerde wegen zijn niet bekend in dit dorpje. Alleen een zandweg die door het dorpje heenloopt. Lemen huisjes staan overal en er tussendoor scharrelen kippen, geiten, koeien en kinderen. De huisjes zijn opgebouwd uit dikke takken, die opgevuld zijn met leem en een dak hebben van gedroogde palmbladeren. Als je de waterroute kiest, kom je van alles tegen. Een herder die zijn koeien probeert op te drijven naar de afrastering waar ze achter horen maar hier niet in slaagde doordat de koeien een verkeerde pet op hadden en richting het water in de dam draafden. Met veel pijn en moeite kreeg hij ze te pakken. Langs de kant van het water zitten moeders en vrouwen de was te doen en spelen kinderen in het zand of naakt in het water. Het water is een bed van lichtblauwe bloemen, een soort waterlelies die dichtgaan als het te warm wordt. Langs het pad ligt een omgevallen cashewnoten boom, gesneuveld na de hevige regenval van het voorjaar hier. Aan de weg door het dorpje bevindt zich een mais-maal-winkel. De mensen die mais verbouwen, gaan hierheen om hun mais te laten malen. Een enkele waterput bevindt zich in het dorpje en kinderen lopen blootsvoets op je af als ze je zien aankomen. En allemaal zeggen ze Karibu (welkom) of Habari (hallo).
Vervoer hier gaat niet met de auto. Het is of de Matatu of de Boda Boda. De Matatu is een taxi busje, aftands om te zien, gaten in de banken en geverfd in de meest gekke kleuren. Deze busjes rijden continue en je hoeft vaak niet langer dan een paar minuten te wachten voordat je ergens in kunt stappen. Voor de prijs hoef je het niet te laten. Van Majengo naar de grote supermarkt voorbij Mtwapa betaal je Shs 40 (Eur 0,40). De boda boda is een brommer waar je gewoon met je tassen achterop zit en naar je bestemming wordt gebracht. Langs de kustlijn hier staan mega grote hotels en resorts en het verschil tussen arm en rijk is gigantisch. Winkelcentra waar allerlei winkels zitten, van grote supermarkt tot telecom winkels, van kledingboutiques tot restaurant.

De kinderen hier hebben, net zoals zo vele andere kinderen over heel Afrika, vaak trieste achtergronden. Een kind wat getuige was van de moord op zijn moeder. Niet door een vreemde maar door zijn vader. Een kind wat al tot twee keer toe met een mes was achterna gezeten omdat de moeder haar kind haat. De moeder heeft hiervoor vastgezeten maar is nu weer vrij en als je in Kenia je straf hebt uitgezeten dan ben je je strafblad kwijt. Kinderen die wees geworden zijn en onder moeilijke omstandigheden bij een grootouder opgroeiden. Kortom, genoeg narigheid en geweldig dat deze kinderen hier een warm nest hebben gevonden. En een warm nest is het. In de vijf dagen dat ik hier nu meeloop heb ik een geweldig stel kinderen gezien. Ze gaan zo goed met elkaar om. Van klein tot groot, alles speelt en doet met elkaar. Badderen doen ze zelf, de groten helpen de kleintjes. Hetzelfde is met het eten. De maaltijd wordt altijd met elkaar gebruikt. De kleine kinderen zitten aan kleine tafeltjes en de groten zitten samen met de Aunties aan de grote tafels. Ze bidden met z’n allen vooraf en als ze klaar zijn, brengen ze netjes hun bord weg en bedanken alle grote mensen voor het eten. Prachtig om te horen. Asante Auntie…. Iedere keer weer opnieuw. Een van de grote kinderen heeft dienst door de week en dat houdt in tafels afnemen na het eten en vloer vegen zodat de woonkamer weer netjes is voor de volgende zit.
Liedjes zingen (in het Nederlands) vinden ze geweldig. In de maneschijn is top 1 hit. Een damespaard doet het ook goed en met ze tekenen en kleuren is iets waar ze van genieten.
Het is zo veel wat ik hier allemaal mee maak dat ik gewoon niet weet wat ik allemaal moet schrijven. Vandaag hadden de kinderen een (zand-)taart voor me gemaakt. Een hartvormige taart met daarin bloemetjes van de bougainvillia gestoken en met stokjes hadden ze erin geschreven: Happy Love en happy batthday (lees birthday)Auntie Elein. Zo ontzettend lief. Ze deden net alsof ik jarig was en zongen in het Engels en Swahili. Mijn woordenschat van Swahili wordt snel groter, nog even en ik weet meer in het Swahili dan in het Zulu.

Oh ja, voor ik het vergeet, we hebben hier ook een koe. Deze is gedoneerd door een school in Nederland. De koe is drachtig, geeft al melk en moet rond december kalven. Zo voorzien ze ook in eigen melk. De koe heeft een eigen overdekte stal met verlichting. De groentetuin voorziet al in de meeste groente zoals prei, wortelen, okra’s, aubergines, tomaten, piri piri, groene paprika en binnenkort gaat de farm manager beginnen met het planten van rijst. Morgen ga ik hem een dag helpen. Oogsten van kokosnoten (ik geloof alleen niet dat ik die boom in kom…) en het pellen van maiskolven zodat de mais gemalen kan worden tot maismeel in het dorpje.In de tuin bij het huis staat een grote mangoboom en de rijpe vruchten vallen gewoon naar beneden. Mierzoet maar zo lekker. Vrijdag ga ik een dag op stap met een van de bewakers hier. Hij werkt hier parttime en heeft aangeboden met het een en ander van de omgeving en het dorpje te laten zien. Spannend, ik ben heel benieuwd. En zaterdagmiddag ben ik bij Marieke uitgenodigd. Ik hou jullie op de hoogte.
Liefs voor jullie allemaal.

It’s Kenia Time – Jambo!

De weken gingen over in dagen. De dagen veranderden in uren. De uren tikken nu langzaam weg en mijn vertrek komt in rap tempo dichterbij.
Kenia of ook wel Kenya. Een staat in het oosten van Afrika, omringd door Ethiopië, Somalië, Tanzania, Oeganda en Soedan. In het westen ook grenzend aan het Victoria meer en de zuidoostkust grenst aan de Indische oceaan.
Het oppervlak van Kenia bedraagt 580.367 km² (waarvan 2,3% water) en het land heeft een inwonertal van 39.002.772 (2009) mensen.
In 1963 is Kenia onafhankelijk geworden en Kenyatta werd de eerste president. De regeringstermijnen van de diverse presidenten werden gekenmerkt door onlusten en fraude. Na de verkiezingen van december 2007 braken er onlusten uit en beschuldigden de presidentskandidaten Odinga en Kibaki( hij had volgens de telling gewonnen maar dit werd niet erkend door Odinga) elkaar van etnische zuiveringen. De EU nam afstand van alle problematiek daar en reisorganisaties gaven een negatief reisadvies af en toeristen werden teruggehaald. In totaal kwamen meer dan 1500 mensen om het leven. Na een bemiddelingspoging door de VN in januari 2008, onder leiding van Koffi Anan, is in april 2008 een coalitieregering gepresenteerd met Kibaki als president en Odinga als premier.
De officiële talen in Kenia zijn Engels en Swahili, in totaal worden er echter zo’n 61 talen gesproken (bron: Ethnologue). Het vliegveld van Nairobi is vernoemd naar de eerste president, Jomo Kenyatta .
Aids en HIV zijn, zoals in zo veel Afrikaanse landen, een groot probleem. Op dit moment zijn er in Kenia 1,3 miljoen mensen die leven met hiv/aids. Aidsremmers waren tot nu toe niet te betalen. Het Aids Fonds Behandelplan heeft daar samen met de organisatie Women Fighting Aids in Kenia verandering in gebracht. Door het wegvallen van een groot deel van de middengroep (de ouders) neemt het aantal weeskinderen dramatisch toe. De gemiddelde levensverwachting van de bevolking is 47 jaar. Meer dan de helft van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Tot 2001 zijn er 1,5 miljoen Kenianen aan aids overleden en zijn er 2 miljoen (2005)kinderen wees geworden. De regering heeft het schoolgeld afgeschaft waardoor veel kinderen nu naar school kunnen gaan en zo een kans hebben op een betere toekomst. Toen Kenia net onafhankelijk was, kwamen de faciliteiten rond de gezondheidszorg goed op gang. Maar de laatste tijd gaat het weer slechter. Hiv/aids slaat steeds vaker toe en de levensverwachting daalt. Dat komt onder meer door ziektes als malaria, tuberculose, luchtweginfecties en diarree. Maar ook door ondervoeding, diabetes en hoge bloeddruk. Er sterven vooral meer kinderen onder de vijf jaar en zwangere vrouwen.
Kenianen leven steeds vaker in slechte leefomstandigheden. 40% leeft in armoede, zonder goed dak boven het hoofd, zonder schoon water. Ook eten en kleding zijn schaars.
Gelukkig zijn er veel (particuliere) initiatieven en worden overal weeshuizen opgericht om kinderen die alleen zijn komen te staan op te vangen en om de druk bij de familie(vaak de oma) die de weeskinderen opvangt weg te halen en de kinderen een ‘normale’ jeugd en toekomst te geven.
Stichting Benjamin ondersteunt al een aantal projecten in Kenia en nieuwe projecten worden benaderd en bezocht. Zo gaat mijn reis als eerste naar het project Upendo Children’s Home, een kleine 10km buiten Mombasa (aan de Indische Oceaan). Dit project is opgericht door de Nederlandse Marieke Clotscher en heeft in april 2010 haar deuren geopend. Momenteel worden er 9 kinderen opgevangen en de doelstelling is om eind van dit jaar 24 kinderen in huis te hebben. Ik ga bij Marieke van 20 augustus tot 20 september meedraaien om zo advies uit te kunnen brengen naar de stichting Benjamin. Ik ga meedraaien op alle vlakken, de kinderen, huismoeders, verzorging, school, medische voorzieningen, administratie. Een enorme uitdaging en een droom die werkelijkheid wordt.
Na mijn maand bij Upendo reis ik naar Nairobi om daar een kleine vier weken mee te draaien bij het project Macheo Children’s Centre. Een stichting in Kenia met een weeshuis voor 56 kinderen, inkomstengenererende projecten en een onderwijs-programma, waarmee ze duizenden kinderen in de sloppenwijken helpen. Het project is in 2005 opgezet door Marnix Huis in’t Veld en Maureen Kromowirjo en ligt ongeveer 45km buiten Nairobi. Na een paar jaar is Maureen terug gegaan naar Nederland en zit in het bestuur van de Nederlandse stichting, terwijl Marnix als managing director in Kenia is gebleven.
Van daaruit ga ik nog een tweetal kleinere projecten bezoeken voor een paar dagen. Deze drie projecten worden momenteel door stichting Benjamin ondersteund.
De laatste weken hebben weer de nodige regel-activiteiten meegebracht. Er staan dozenvol klaar voor het project Upendo. Kinderboekenuitgeverij Clavis heeft mij een grote doos vol Engelstalige kinderboeken, posters en kalenders gedoneerd . Mylo Freeman heeft weer zo’n veertig ‘Prinses Arabella’ poppen geschonken en een verhaal in postervorm. Deze kartonnen platen (die ik in het engels vertaald heb) vertellen het verhaal van ‘Prinses Arabella’s verjaardag’ en zijn kosteloos door Multi Copy in Alphen aan den Rijn gelamineerd. Verder heeft Multi Copy dozen vol papier geschonken, wit, geel, blauw, kortom veel kleuren en zeer bruikbaar. Een zak panda beertjes maakte de stapel compleet. Bij Kantoorboekhandel Haasbeek Herenhof kreeg ik kokers en doosjes kleurpotloden mee.
A.s. zondag wordt alles bij mij thuis opgehaald en gaat Kortmann APS de zending weer verpakken en kosteloos verzenden en afleveren bij Upendo Childrens Home.
Lieve allemaal, dit was het even voor nu. Voor meer informatie over de projecten kunnen jullie kijken op:
www.upendohome.org en/of www.macheo.org
Namens het project Upendo een groot woord van dank aan alle mensen en bedrijven die hebben bijgedragen aan de mooie zending die volgende week aan de grote reis naar Mombasa gaat beginnen. Ik kan me nu al verheugen op de blije gezichtjes!
Bedankt en liefs, ik houd jullie op de hoogte!
Ellen